Lyfjameðferð við offitu - Efnaskipti

Lyfjameðferð vegna ofþyngdar og offitu

Á Klíníkinni getur þú fengið upplýsingar og ráðgjöf um áhrifaríkustu leiðirnar til að draga úr ofþyngd og offitu. Meðal annars er nú boðið upp á lyfjameðferð.

Óskir þú eftir að hefja lyfjameðferð er mikilvægt að kynna sér vel áhrif og aukaverkanir lyfsins og hvaða árangri má búast við. Lyf eru aðeins viðbót við hollan og góðan lífsstíl. Offita er krónískur sjúkdómur og líkaminn leitar oftast í sína fyrri þyngd, því er ólkíklegt að hægt sé að hætta á lyfjunum ef meðferð er hafin án þess að þyngjast aftur.

Á Klíníkinni getur þú fengið upplýsingar og ráðgjöf um áhrifaríkustu leiðirnar til að draga úr ofþyngd og offitu. Meðal annars er nú boðið upp á lyfjameðferð.

Óskir þú eftir að hefja lyfjameðferð er mikilvægt að kynna sér vel áhrif og aukaverkanir lyfsins og hvaða árangri má búast við. Lyf eru aðeins viðbót við hollan og góðan lífsstíl. Offita er krónískur sjúkdómur og líkaminn leitar oftast í sína fyrri þyngd, því er ólkíklegt að hægt sé að hætta á lyfjunum ef meðferð er hafin án þess að þyngjast aftur.

Á Klíníkinni getur þú fengið upplýsingar og ráðgjöf um áhrifaríkustu leiðirnar til að draga úr ofþyngd og offitu. Meðal annars er nú boðið upp á lyfjameðferð.

Óskir þú eftir að hefja lyfjameðferð er mikilvægt að kynna sér vel áhrif og aukaverkanir lyfsins og hvaða árangri má búast við. Lyf eru aðeins viðbót við hollan og góðan lífsstíl. Offita er krónískur sjúkdómur og líkaminn leitar oftast í sína fyrri þyngd, því er ólkíklegt að hægt sé að hætta á lyfjunum ef meðferð er hafin án þess að þyngjast aftur.

Hvernig virkar lyf eins og Wegovy/Ozempic?

Meltingarkerfi okkar er eitt stærsta hormónakerfi líkamans og fjöldi hormona er framleiddur þar. Þessi hormón hafa meðal annars áhrif á bragðskyn, tilfinningar eins og svengd og seddu og stjórna brennslu og blóðsykri. Wegovy og Ozempic eru GLP1-analogar og líkja þar með eftir þeim áhrifum sem meltingarhormónið GLP1 hefur í líkamanum. GLP1 hægir á magatæmingu og garnahreyfingu, eykur með því seddutilfinningu og hefur jákvæð áhrif á blóðsykurstjórnun.

Hverjar eru aukaverkanirnar?

Áhrif GLP1 útskýra því helstu aukaverkanir Wegovy og Ozempic, en þær algengustu eru ógleði, bakflæði og hægðatregða. Þessar aukaverkanir eru algengar og tengjast mögulega styrk lyfsins sem er notaður.

Þegar ákvörðun er tekin um meðferð með Wegovy eða öðrum GLP1-analogum er meðferð hafin með lágum skammti til að sjá hvernig lyfin þolast. Hver lyfjapenni dugar í mánaðarmeðferð og er því mánaðarlega tekin ákvörðun um styrkleika næsta penna, þar til búið er að ná þeim lyfjastyrkleika sem talinn er heppilegur til langtímanotkunar. Gera má ráð fyrir að það taki 3-5 mánuði að ná fullum meðferðarstyrkleika. Á þessum tíma eru einhverjir sem velja að stöðva meðferðina vegna aukaverkana.

Áhrif GLP1 útskýra því helstu aukaverkanir Wegovy og Ozempic, en þær algengustu eru ógleði, bakflæði og hægðatregða. Þessar aukaverkanir eru algengar og tengjast mögulega styrk lyfsins sem er notaður.

Þegar ákvörðun er tekin um meðferð með Wegovy eða öðrum GLP1-analogum er meðferð hafin með lágum skammti til að sjá hvernig lyfin þolast. Hver lyfjapenni dugar í mánaðarmeðferð og er því mánaðarlega tekin ákvörðun um styrkleika næsta penna, þar til búið er að ná þeim lyfjastyrkleika sem talinn er heppilegur til langtímanotkunar. Gera má ráð fyrir að það taki 3-5 mánuði að ná fullum meðferðarstyrkleika. Á þessum tíma eru einhverjir sem velja að stöðva meðferðina vegna aukaverkana.

Áhrif GLP1 útskýra því helstu aukaverkanir Wegovy og Ozempic, en þær algengustu eru ógleði, bakflæði og hægðatregða. Þessar aukaverkanir eru algengar og tengjast mögulega styrk lyfsins sem er notaður.

Þegar ákvörðun er tekin um meðferð með Wegovy eða öðrum GLP1-analogum er meðferð hafin með lágum skammti til að sjá hvernig lyfin þolast. Hver lyfjapenni dugar í mánaðarmeðferð og er því mánaðarlega tekin ákvörðun um styrkleika næsta penna, þar til búið er að ná þeim lyfjastyrkleika sem talinn er heppilegur til langtímanotkunar. Gera má ráð fyrir að það taki 3-5 mánuði að ná fullum meðferðarstyrkleika. Á þessum tíma eru einhverjir sem velja að stöðva meðferðina vegna aukaverkana.

Hver er árangurinn?

Meðalárangur af lyfjunum er um 17% þyngdartap og enn er engin stærri rannsókn til sem fylgir meðferð lengur en í 72 vikur – þannig að lítið er vitað um langtímaáhrif eða -ávinning af þessum lyfjum. Eftir nokkurra mánaða notkun er skynsamlegt að meta árangur meðferðarinnar og taka í framhaldinu ákvörðun um áframhaldandi meðferð. Í einhverjum tilvikum munum við ráðleggja að stöðva meðferðina vegna lítils árangurs.

Get ég hætt að taka lyfið þegar ég hef náð ásættanlegum árangri?

Svo lengi sem GLP1 lyfin eru notuð geta þau gefið áhrif, en þann dag sem hætt er að nota þau sækir mjög fljótt í sama horfið. Því þarf að sjá þessi lyf sem ævilanga meðferð. Við ráðleggjum ákveðið frá því að nota lyfin í skamman tíma (1-2 ár t.d.) þar sem vísbendingar eru um að þyngdaraukningin sem verður þegar notkun lyfsins er hætt verði bæði mikil og hröð og margir enda þá í meiri þyngd en áður en byrjað var með notkun lyfsins.

Hver er kostnaðurinn við að taka lyfið?

Sjúkratryggingar taka ekki þátt í kostnaði við þessi lyf nema viðkomandi sé með þyngdarstuðul (BMI) 45 eða hærra og auk þess lífsógnandi þyngdartengdan fylgikvilla. Til viðbótar þarf að vera búið að reyna annars konar meðferð við þeim fylgikvilla í amk 6 mánuði auk þess sem sýna þarf fram á þverfaglega meðferð við ofþyngdinni. Sjá nánar hjá SÍ t.d. á Greiðsluþátttaka í lyfjunum Saxenda og Wegovy – Lyfjastofnun.

Ef ekki fæst greiðsluþátttaka SÍ kostar Wegovy 25-45.000 kr á mánuði, allt eftir því hvaða skammtastærð reynist nauðsynleg til að ná ásættanlegum árangri og viðhalda honum.

Sjúkratryggingar taka ekki þátt í kostnaði við þessi lyf nema viðkomandi sé með þyngdarstuðul (BMI) 45 eða hærra og auk þess lífsógnandi þyngdartengdan fylgikvilla. Til viðbótar þarf að vera búið að reyna annars konar meðferð við þeim fylgikvilla í amk 6 mánuði auk þess sem sýna þarf fram á þverfaglega meðferð við ofþyngdinni. Sjá nánar hjá SÍ t.d. á Greiðsluþátttaka í lyfjunum Saxenda og Wegovy – Lyfjastofnun.

Ef ekki fæst greiðsluþátttaka SÍ kostar Wegovy 25-45.000 kr á mánuði, allt eftir því hvaða skammtastærð reynist nauðsynleg til að ná ásættanlegum árangri og viðhalda honum.

Sjúkratryggingar taka ekki þátt í kostnaði við þessi lyf nema viðkomandi sé með þyngdarstuðul (BMI) 45 eða hærra og auk þess lífsógnandi þyngdartengdan fylgikvilla. Til viðbótar þarf að vera búið að reyna annars konar meðferð við þeim fylgikvilla í amk 6 mánuði auk þess sem sýna þarf fram á þverfaglega meðferð við ofþyngdinni. Sjá nánar hjá SÍ t.d. á Greiðsluþátttaka í lyfjunum Saxenda og Wegovy – Lyfjastofnun.

Ef ekki fæst greiðsluþátttaka SÍ kostar Wegovy 25-45.000 kr á mánuði, allt eftir því hvaða skammtastærð reynist nauðsynleg til að ná ásættanlegum árangri og viðhalda honum.

Tímamót í þyngdarstjórnun

Að öllu þessu sögðu eru þessi lyf að marka tímamót – nú er hægt að nálgast lyfjameðferð við ofþyngd á allt annan hátt en áður var mögulegt. Líklegt er að á næstu 1-2 áratugum munu ný lyf verða þróuð sem verði blanda fleiri hormóna sem getur því betur líkt eftir þeim áhrifum sem aðgerðirnar hafa. Samtímis ættu lyfin að verða ódýrari til lengri tíma séð.

Meðferðin er einstaklingsbundin

Það getur verið mjög einstaklingsbundið hvernig gengur að stilla af lyfjameðferð með GLP1 lyfjum – en eftirfarandi dæmi gæti átt við í mörgum tilvikum. Hver lyfjapenni dugir í 4 gjafir (4 vikna meðferð):

Fyrsta viðtal hjá lækni þar sem ákvörðun er tekin um hvort meðferð með GLP1 lyfjum eigi við. Lyfseðill er sendur á byrjunarstyrkleika, en hann er það lágur að ólíklegt er að hann gefi mikil áhrif á þyngd. Þessi fyrsti skammtur er gefinn til að meta hvort einhverjir fylgikvillar komi við notkun lyfsins.

Þegar lyfið hefur verið notað í 2-3 vikur fylgir viðtal hjá hjúkrunarfræðingi. Athugað er hvort fylgikvillar hafi komið upp og tekin er ákvörðun um hvort halda eigi meðferð áfram. Í því tilviki sendir læknir lyfseðil á næsta styrkleika.

Næstu 2-3 mánuði fylgir símtal hjúkrunarfræðings þar sem ákvörðun er tekin um áframhaldandi upptröppun lyfsins – þar til þeim styrkleika er náð þar sem meðferðin gefur árangur samtímis sem fylgikvillar eru ekki of miklir.

Þegar búið er að finna út úr hvaða styrkleika hægt er að nota til lengri tíma er lyfseðill sendur sem dugar til 4 mánaða meðferðar í senn.

Við ráðleggjum áframhaldandi eftirfylgni í amk 2 ár. Það er margt sem bendir til að hætta sé á bætiefnaskorti (t.d. Vítamín B12) til lengri tíma og mikilvægt að fylgjast vel með því í upphafi meðferðar. Eins er mikilvægt að gæta vel að heilbrigðum lífsstíl á þessari lyfjameðferð.